Kedi aşıları Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından belirlenen standartlara göre belirlenir. Güncel durumda üç temel aşı başlıkta ve bu başlıklar birkaç dozda uygulanır. Temel kedi aşılarının dışında sürekli yapılması gereken parazit aşıları hazırlanan aşı takvimiyle takip edilir.
En sık uygulanan kedi aşıları aşağıdaki gibidir:
- İç ve dış parazit aşısı
- Karma aşı
- Kuduz aşısı
- Lösemi aşısı
- Bordetella aşısı
İç ve Dış Parazit Aşıları
İç ve dış parazit aşılar kedilerde planlanan düzenli aşılardandır. Kedilerin iç organlarında ya da tüylerinin arasında oluşabilecek küçük zararlı kemirgenleri uzak tutmak ya da zararlarını azaltmak amacıyla iç ve dış parazit aşıları yaptırılmalıdır.
Kedilerde İç Parazit Aşısı Yapılmazsa Ne Olur?
Kedilerde iç parazit aşısı vücut içinde oluştuğu ve anlık görme ihtimali olmadığı için dikkate alınması gereken sorunlardan biridir. İç parazitler dikkate alınmadığında ciddi sonuçlara sebebiyet verebilir. İç parazitlerin belirtileri pek de kısa sayılmayacak bir süreç gerektirir. Bu belirtilerin bazıları aşağıdaki gibidir:
- Karında şişlik
- Kedinin kanlı dışkılaması
- Güç nefes alma
- Halsizlik, isteksizlik
- Tüylerde bozuk görünüm ve dökülme
- İştah artışı ya da fazla zayıflama
- Yalanmada artış
Karma Aşısı 1 ve Karma Aşısı
Karma aşısı 1 kedilerde 2 aylık olduklarında ilk dozu yapılan karma aşıdır. Karma adını 3 aşının karışımından oluşmasından alır.
Karma Aşısı 1 Hangi Etkenleri İçerir? İçerisinde Neler Var?
Karma aşısı 1 içerisinde üç aşı etkeni barındırır ve etkenler aşağıdaki gibidir:
Kedi panlökopeni: kedilerde kanlı ishal, kusma, iştahsızlık olarak etki eden kedi enfeksiyöz enterit olarak da bilinen hastalığa karşı koruma sağlar. Dirençli ve uzun ömürlü bir enfeksiyon olduğundan çoğu zaman öldürücü olabiliyor.
Kedi Herpes virüs enfeksiyonu: kedi gribi ya da nezlesi olarak da bilinen burum ve göz akıntısıyla belirgin olan ve ileri safhalarında zatürreye dönüşebilen kimi zaman da ölümle sonuçlanabilen hastalıklara sebebiyet verebilir.
Kedi calicivirus enfeksiyonu: kedilerde oral ve üst solunum yolları enfeksiyonunun yanında kronik gingivoztomatitis hastalıklarına neden olan virüslere karşı koruma sağlanması amacıyla yapılır ve tekrar dozlarına ihtiyaç duyulur.
Karma Aşısı 2 Hangi Etkenleri İçerir? İçerisinde Neler Var?
Karma aşısı 2 da karma 1 aşısıyla aynı etkenleri içerir. 3 dozdan oluşan karma aşılarının hepsi aynı içeriğe sahiptir ve belli düzende yapılır.
Kedilerde Karma Aşı Ne Sıklıkla Yapılır?
Kedilerde karma aşı üç dozda yapılır. İlke doz kedi 2 aylık olduğunda yapılır. İkinci dozun yapılışı ilk dozdan 21 gün sonrasına gelecek şekilde hesaplanır. Üçüncü doz ise kedi 16 haftalık olduğunda yapılır. Karma aşılarının kediler bir yaşına geldikten sonra her sene tekrarlanması tavsiye edilir.
Kuduz Aşısı
Kuduz aşısı bilinenin aksine sadece köpekler için değil kedileri de ilgilendiren aşılardan biridir. İhmalinde karşılaşılacak sonuçların büyük oranda düzeltilemez olması kuduz aşısı konusunda disiplin gereğini arttırıyor. 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanuna göre sahipli kedi ve köpeklerin kuduz hastalığı konusunda önlem almak amacıyla her sena aşılanmaları mecburidir.
Kedilerde ilk kuduz aşısının yapılabilmesi için en az 3 aylık olmaları gerekir.
Lösemi Aşısı
Lösemi aşısı, tıpkı insanlarda olduğu gibi en basit anlamıyla bağışıklık sisteminin çökmesine neden olarak hayatı çok büyük ölçüde riske atan ve ölüm oranının %85 olduğu bir hastalıktır. Kedilerde de gözlemlenen hastalık süreci ağır ve yorucu yaşanır.
Lösemi aşışı kedilerde %100 koruyuculuk sağlamasa dahi aşılı kedilerin lösemiyi aşılı olmayanlara göre çok daha kolay atlığı kanıtlanmıştır. Kedilerde ilk lösemi aşısı 8 haftalık olduktan sonra yapılır ve birer ay arayla 2 doz uygulanarak koruyuculuğu desteklenir.
FIV (Kedi Aids’i) Aşısı
FIV yani kedi AIDS’i aşısı sadece kedilerde görülen bir hastalıktır. Kedilerden diğer kedilere bulaşabilen bu hastalık anne kediden yavrularına ya da kan transferi yapıldığında da bulaşabilir. Bu şartların oluşması dışında FIV virüsünün bulaşması için kuduzda olduğu gibi enfekte kedinin başka bir kediyi ısırması gerekir. Vakaların otalama %4’ünde belirti gözlemlenir ve çoğu zaman enfekte kediler hiç belirti olamadan çok uzun süre yaşamlarını sürdürebilirler.
FIV virüsü kesinlikle kedilerden insanlara bulaşmaz ve kedi aşıları arasında en çok kullanılanlardan biri olan FIV aşısı sayesinde bu hastalıktan kediler de korunabilir. FIV kedi aşısı yapılsa dahi aynı evde enfekte ve sağlıklı kedilerin birlikte yaşaması doğru olmayacaktır.
Mantar Aşısı
Mantar aşısı 3 aylık olduktan sonra kedi ve köpeklerde hem tedavi hem de korunma amaçlı uygulanabilen ve düzenli aşı takvimindeki temel aşılar arasında bulunmayan bir aşı tipidir. Neredeyse bütün hayvanlarda görülmekle birlikte en çok kedilerde karşılaşılan deri enfeksiyonudur. Tüylerde ve tırnaklarda oluşan yüzeysel bir hastalıktır ve dokunma yoluyla bulaşabilir. Deride kaşıntı döküntü ve kurulukla başlamasına rağmen dikkat ve tedavi edilmeyen vakalarda enfeksiyonunu ilerlemesi ve yaşam kalitesini düşürerek hayati risklere yol açma ihtilallerine karşı büyük önem taşır.
Tetanoz Aşısı
Tetanoz aşısı, her ne kadar kedilerin tetanoza karşı doğal bağışıklığı olsa da gerekli görüldüğü taktirde uygulanan bir aşıdır. Deri bütünlüğünün yaralanması ya da steril olmayan cerrahi ortamlarda yapılan uygulamalar dolayısıyla gelişebilen tetanoz kedilerin merkezi sinir sistemlerine etki eder. İlk aşılamadan sonra 21 gün arayla hatırlatma dozları yapılır ve 2 yılda bir tekrarlanması tavsiye edilir.
Kediler İçin Temel Aşılar Hangileridir?
Kediler için temel aşılar yasalarla düzenlenerek her sahipli kedinin yaptırması gereken aşılardır. Belli doz ve tarihlerde yapılması gereken aşılar aşağıdaki gibidir:
- Karma aşı
- Kuduz aşısı
- Lösemi aşısı
Kediler İçin Temel Olmayan Aşılar Hangileridir?
Kediler için temel olmayan aşı yelpazesi çok geniştir. Güncel durumlara bağlı olarak aciliyeti ve önemi dönemsel olarak değişen kedi aşılarının bazıları şunlardır:
- Leukemia aşısı
- FIV aşısı
- Mantar aşısı
- Tetanos aşısı
- FIP aşısı
- İç ve dış parazit aşıları
- Grip aşıları
Kedilerde ilk yapılan aşı iç ve dış parazit aşısıdır ve paralel olarak karma aşısı da yapılır.
Kedilerde en önemli aşılar temel, zorunlu aşılar sınıfında değerlendirilir ve karma, lösemi, kuduz aşılarıdır.
Kedilerin yakalanabileceği birçok hastalığa karşı aşılar geliştirilmiştir ancak 6 aşı ve kedi içlerindeki dozları kedi aşıları arasında en fazla kullanıma sahiptir.