Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonu bazı virüs ya da bakteriler dolayısıyla meydana gelen kedilerin üst solunum yolu enfeksiyonuna neden olan ve insanlarda yaşanan üst solunum yolu enfeksiyonuna benzeyen rahatsızlıktır. Bulaşıcı ve kolay yayılma özelliğine sahip bu enfeksiyon normal şartlarda çok büyük zararlar vermese de bazı durumlarda ciddi hasarlara yol açabiliyor.
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Nedir?
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonu dış odaklardan kaynaklanan ya da bulaşan enfeksiyon etkenlerinin başta burun, geniz, boğaz olmak üzere üst solunum yollarına yerleşmesiyle meydana gelen hafif ya da ağır tablolara sebep olabilecek ve farklı çeşitleri olan bir rahatsızlıktır.
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonunun belirtileri arasında görülebilecek birçok ekti diğer hastalıklarda da görülebileceğinden sadece bir belirtiyle değil, birden fazla belirtinin aynı anda görülmesiyle üst solunum yolu enfeksiyonunun düşündürmelidir. En sık karşılaşılan belirtilerden bazıları aşağıdaki gibidir:
- Yüksek ateş
- Burun akıntısı ses kısıklığı ya da boğukluğu
- İsteksizlik
- Yemek yiyememe
- Ağız ve burun içinde döküntü, ülser
- Salya artışı ve tükürüğü yutmada güçlük
- Hapşırma
- Gözlerde kızarıklık
- Öksürük
- Kusmaya çalışma (öğürme)
- Huzursuzluk
- Kötü nefes kokusu
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Nedenleri Nelerdir?
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonunun yaklaşık %85’i virüs kaynaklı yani viral enfeksiyonlardır. Kalan yaklaşık %15’lik kısık ise bakteriyeldir. Üst solunum yolu enfeksiyonlarının bu oran içerisinde kendi alanlarında da ayrılan sınıfları vardır. Örneğin kedi Herpes virüsü ve kedi calicivirüsü en sık karşılaşılan ve bilinen viral üst solunum yolu enfeksiyonlarındandır.
Bu iki üst solunum yolu enfeksiyonu dışında aslen göz odaklı görünmesine rağmen solunum yolu enfeksiyonuna da neden olabilecek klamidya bakteriyel enfeksiyonu da çok yaygındır.
Söz konusu enfeksiyon etkenleri daha çok kalabalık bir hayvan ailesinin yaşadığı evlerde ya da barınaklarında görülür ve hızla yayılırlar.
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Risk Faktörleri Nelerdir?
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonu için yaşayan ve sosyal bir yaşam süren hemen her kedinin yakalanacağı hastalıklardan biridir. Enfeksiyona yakalanma riski diğerlerinden daha fazla olan kediler de aşağıdaki gibidir:
- Çok yaşlı ya da yavru kediler
- Aşıları düzenli şekilde yapılmayan kediler
- Lösemi gibi bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklara sahip olan kediler
- Herhangi bir sebepten stres altında ya da depresyonda olan kediler
- Ev dışında hayatı olan ve sık sık gözlem altında olmaksızın dışarı çıkan kediler
- Yüz yapısı düz görünümlü olan İran kedisi gibi kedi ırkları
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonlarına Neden Olan Virüsler Hangileridir?
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonu birçok sebebe bağlı gelişebiliyor. Kedi üst solunum yolu enfeksiyonu vakalarında en çok karşılaşılan etkenler şunlardır:
- Herpervirus
- Calicivirus
- Chlamydia
- Pasteurella
- Mycoplasmalar
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Kedi Vücudunda Nasıl Yayılır?
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonu damlacıkla bulaşma denen aslen tükürük yoluyla bulaşan ancak hastanın bulunduğu ortamda nefes alış vermeyle havaya asılı kalabilecek minik damla parçacıklarıyla hava yoluyla da yayılabilen bir hastalıktır.
Kedilerde bu enfeksiyon aynı mama ya da su kabını kullanarak, tuvalet alanlarından, birbirini yalama ya da aynı cismi yalama yoluyla da bulaşabilir.
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonlarının Bulaşma Süresi Ne Kadardır?
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonunun bulaşmak için tek bir anda etkili olacaktır. Ancak bulaş gerçekleştiği en yeni konakta hastalık belirti göstermeyecektir. Kuluçka süresi ortalama 5-6 gün olan enfeksiyon, bağışıklığı güçlü olan kedilerde semptom göstermeden iyileşebilir. Yeterli savunma gösteremeyen vücutlarda ortalama 5 gün hastalık süresi belirlenmiştir.
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Nasıl Teşhis Edilir?
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonu veteriner hekim tarafından fiziksel muayene ile tıpkı insanlarda olduğu gibi boğaza bakarak gerekli durumlarda kültür tahlili alınarak yapılır. İzlenen hastalık tablosunun vahametine bağlı olarak kan testi ve göğüs röntgeni de çekilebilir.
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir? Nasıl Geçer?
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonu teşhis edildiği zaman hastalığın ilerleme seviyesine göre veteriner hekim tarafından uygun tedavi başlanacaktır. Tedavinin çeşitli yöntemlerle yapılması mümkündür. Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonu tedavilerinden bazıları aşağıdaki gibidir:
- Ağızdan alınan antibiyotikler
- Göze ulaşan enfeksiyonlarda göz damlası
- Damardan verilecek serum ve ilaç tedavileri
- İştahsızlık durumunda iştah açıcılar
- Oksijen takviyesi
- İleri seviyelerde yatarak tedavi
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Ne Kadar Sürede Geçer?
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonu çoğu zaman kendiliğinden 4-5 gün içeresinde geçer. İlaçlı tedaviye gerek duyulduğu durumlarda 7-8 gün, çok ilerlemiş safhalarda ise haftalarca tedavi edilmesi gerekebilir.
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonu tedavi edilmediği takdirde ve kendiliğinden geçecek kadar hafif bir tablo yaşanmıyorsa ilerleyerek alt solunum yolları da enfekte olabilir. Bu durumda nefes almakta ve hareket etmede kısıtlamalar yaşanır. Alt solunum yolu sonrasında hala tedavi başlanmadıysa bazı komplikasyonlarla birlikte can kaybı yaşanabilir.
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonlarında Ne Zaman Veterinere Gidilmelidir?
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonu fark edildiğinde hemen bağışıklık güçlendirici takviyeler kullanılmalıdır. Bir hafta içerisinde düzelme göstermeyen ve hastalığın ilerlediği durumlarda veteriner hekime başvurulmalıdır. Dikkat edilmesi gereken diğer durumlar ise aşağıdadır:
- 24 saatten fazla yemek yemeyi reddetme
- Nefes almakta ve vermekte güçlük, aşırı hırıltı
- 4 defadan fazla kusma ve ishal
- Normalden çok fazla halsizlik ve hareketsizlik
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonlarında Hangi İlaçlar ve Antibiyotikler Kullanılır?
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonu neredeyse insanlarda olduğu kadar sık görülen bir rahatsızlıktır. Kendiliğinden ya da ev usulü tedavilerle atlatılamadığı zamanlarda ilaçlara ve genellikle antibiyotik ilaçlara başvurulur. Bu antibiyotiklerden bazıları aşağıda açıklanmıştır.
- Amoxiicillin
- Cephalexin
- Enrofloxacin
İnsanlarda olduğu gibi hayvanlarda da doktor tavsiyesi dışında ilaç kullanımı zararlıdır ve öldürücü tablolara sebebiyet verebilir.
Üst Solunum Yollarındaki Enfeksiyonlardan Mustarip Bir Kediye Evde Nasıl Bakılır?
Üst solunum yollarındaki enfeksiyonlardan mustarip olan evcil kediye ev imkanlarında iyileşmeleri için destek sağlanabilir. Ev şartlarında yapılabilecek şeylerden bazıları şunlardır:
- Sakin ve temiz bir yaşam alanı sağlamak.
- İlaçlarını düzenli ve doğru dozda kullanmasını sağlamak.
- Burun ve göz akıntılarını yumuşak peçetelerle temizlemek.
- İştahsız kedilerde daha iştah kabartıcı olan yaş mamaları denemek.
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonlarında Bitkisel Tedavi Nasıl Yapılır?
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonu tedavisinde kullanılabilecek bitkisel tedavileri genellemek mümkün değildir. Metabolizmaları insanlardan farklı olan kedilerde insanlar için kullanılabilecek birçok gıda ürünü zarar verecek yapıda olabilir. Dolayısıyla evde bol sıvı alımı dışında veteriner hekime sormadan tedavi uygulanmamalıdır.
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonuna Alınacak Önlemler Nelerdir?
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonundan korunmak için alınabilecek birçok önlem vardır ve bu önlemler insanlarda kullanılan yöntemlerle neredeyse aynı yönde seyrederler. Enfeksiyondan korunmak için alınabilecek en önemli önlemler şunlardır:
- Düzenli veteriner hekim kontrolü
- Aşı takvimine uygun sıklıkta ve çeşitlilikte aşı yaptırmak
- Bağışıklık sisteminin takviye ya da besinlerle güçlendirilmesi
- Huzurlu ve mutlu bir yaşama ortamı
- Salgın dönemlerinde diğer kedilerden izolasyonunu sağlamak
- Sık sık mama, su kabı ve tuvalet alanı temizliği
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonu çoğu zaman kendiliğinden geçer ancak 1 haftayı aşan belirti ve semptom artışında veterinere başvurulmalı.
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonuna neden olan etkenler çoğunlukla kedileri etkileyebilecek mekanizmalara sahiptirler insanlara ya da başka hayvan türlerine bulaşmazlar.
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonu normal şartlarda öldürücü değildir ancak bağışıklığı düşük veya zamanında tedavi başlanmayan vakalarda öldürücü hale gelebilir.
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonu için bir genelleme yapılması gerekirse 7-21 gün arasında geçmesi beklenir ama kedi üst solunum yolu enfeksiyonu yaşayan hasta ve bünyesine göre süreçte farklılık gözlemlenebilir.
