Kedi alerjisi kedilerle temas edildikten sonra yaşanan rahatsızlıklara verilen genel addır. Kedi alerjisi için birçok kaynak düşünülebilir ancak bu konuda doğru bilinen yanlışlar da yok sayılamayacak kadar fazla.
Kedi Alerjisi Nedir?
Kedi alerjisi birçok etkenden kaynaklanabilir ancak en sık karşılaşılanı ise literatürde Fel d1 olarak geçen protein yapılı bir alerjendir. Fel d1 alerjeni kedinin tüm bedeninde bulunabilmekle birlikte en fazla tükürük, yağ ve gözyaşı bezlerinde barınır. Alerjenin bulaşması için direkt temas şartı yoktur. Cansız yüzeylerde dahil olarak birçok alana tutunarak yayılım gösteren alerjen bir taşıyıcı aracılığıyla da bulaşabiliyor.
Yaşanan alerji hafif etkili ya da ağır sonuçlar doğurabiliyor. Alerji öncesi gelişimini önlemek ya da sonrasında yaşanan durumu kurtarmak için birçok etkin yöntem kullanılabiliyor.
Kedi Alerjisi Nedenleri Nelerdir? Ne Yol Açar?
Kedi alerjisi nedeni diğer alerjilerde de olduğu gibi net bir nedene bağlanamamakla birlikte vücudun bazı madde ya de etkenlere karşı tepki vermesine neden olmasıyla başlıyor. Vücut mekanizması yabancı olduğu bu maddeye karşı savaş açma ve alarm durumuna geçtiğinde deri veya diğer dokuların olumsuz etkilenmesi söz konusu olabiliyor.
Kedi alerjisine yol açanlar arasında sadece kedi tüyü gibi basit tahminler bulunsa da asıl neden kedilerin bedenlerinde türeyen protein yapılı alerjen etkenidir. Kedi alerjisinin gelişmesi için herhangi bir kediyle temas olmasa dahi kedilerle kesişim noktası olabilecek kişi ya da eşyalar yoluyla da gelişebilir.
Kedi Alerjisi Belirtileri Nelerdir? Nasıl Anlaşılır?
Kedi alerjisi belirtileri her bünyede farklı seyredebiliyor. Ancak kedi alerjisi vakalarında çok kritik tablolarla genel olarak karşılaşılmıyor. Hayat kalitesini belli oranda olumsuz etkileyen kedi alerjisi belirtilerinden bazıları aşağıdaki gibidir:
- Burun akıntısı ya da tıkanıklığı
- Gözde akıntı ve kızarıklık
- Deride döküntü, kaşıntı
- Öksürük, boğazda kaşıntı
- Hapşırık
- Çok ileri safhada nefes almakta güçlük
Kedi Alerjisi Nasıl Başlar?
Kedi alerjisi başladığında alerjenden mustarip hasta bedensel olarak rahatsız hissedecektir. Alerjen etkeninin yerleştiği alana bağlı olarak belirtiler hissedilmeye başlayacaktır. Bu olumsuz etkiler dakikalar içerisinde başlayabileceği gibi 10-12 saat sonra da başlayabilir. Alerjen kaynağı kedi ortamdan uzaklaşmış olsa dahi dayanıklı yapıya sahip olduklarından alerjenler etkinliklerini devam ettirebilirler.
Kedi Alerjisi Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Kedi alerjisi kedilerle temas sonrası yaşanan ve farklı zaman dilimlerinde aynı etkilerden duyulan rahatsızlıkla anlaşılabilir. Yaşanılan rahatsızlıklar zaman zaman başka sebeplere yorulduğundan ya da kediyle direkt bir temas olmadığından kedi alerjisinin anlaşılması uzun sürebiliyor. Böyle şüphelerde sadece kediyle birebir temas ihtimalleri değil, kedilerle yakından ilgili olanlarla temas edilmesi ihtimalleri de göz önünde bulundurulmalıdır.
Kedi Alerjisi Kaç Günde Belli Olur?
Kedi alerjisinin geliştiğini fark etmek birkaç dakika ya da saatler sürebilir. Bu değişkenlik cilt hassasiyeti ve uyarıcı yoğunluğuna bağlı yaşanabilir. Alerji etkeniyle temas ettikten sonra alerjinin verdiği rahatsızlığı hissetmek ise birkaç günü bulabilir.
Kedi Alerjisi Nasıl Teşhis Edilir?
Kedi alerjisi kedilerle yakın ya da uzak temas yaşandığında hasta tarafından fark edilerek hekime başvurulabilir. Alerjiye sebep olabilecek etkenler iki şekilde tespit edilebilir. Deri teste ve kan testi olmak üzere iki farklı yolla öğrenilebilir. Deri yoluyla yapılan iki test vardır ve kan testinden hem daha hızlı hem daha az maliyetli olduğundan daha sık tercih edilir. Deri testleri aşağıdaki gibidir:
- Deri prick testi
- İntradermal deri testi
Deri Prick Testi
Deri prick testi hemen hemen tüm alerjilerde kullanılabilen aktif alerjenlerin deri üzerine damlatılarak uygulanan ve uygulama alanlarının belirlenerek yaşanılacak reaksiyonların takip edilmesiyle kedi alerjisi ve birçok alerji unsuru tespit edilebilir.
Deri İçi Testi (İntradermal Test)
Deri içi testi (intradermal test) etken alerjen maddenin cilt içine enjekte edilerek yapılan alerji testleridir. Deri prick testlerine göre çok daha güvenilir olmakla birlikte ani alerjik reaksiyonlara neden olabileceğinden doktorlar tarafından uygun ortamda uygulanmalıdır.
Kan Testi
Kan testi ile alerji etkeni belirlemek de mümkün. Kanda alerji testi de kendi içinde bazı özelliklerine göre ayrılırlar. Cilt alerji testlerine göre daha pahalı ve uzun sürede sonuçlandığından mecbur kalınmadıkça pek tercih edilmemektedir. Genellikle sağlama yapmak amacıyla deri testleriyle birlikte kullanılır.
Kedi Alerji Testi Nasıl Yapılır?
Kedi alerji testi uygun sağlık kuruluşlarında cilt ya da kan yoluyla yapılır. Alerji testi sonucu tercih edilen teste bağlı olarak dakikalar içerisinde ya da günler sona alınabiliyor.
Kedi Alerjisi Tedavisi Nasıldır? Nasıl Geçer?
Kedi alerjisi geliştiğinde öncelikle rahatsızlık veren semptomun rahatlaması ya da sonlanması için tedaviye başlanır ve hasta rahatlatılır. Daha sonra hasta bünyesi ve alerjinin derecesine göre hekimin kararıyla tedavi yöntemlerinden biri kullanılır.
Kedi Alerjisi İçin Hangi İlaç Kullanılır?
Kedi alerjisi çoğu zaman ilaçlı tedavi gerektirir. İlaçlı tedavi süreci ise bazen birden fazla alerji karşıtı ilacın kombinasyonuyla ya da tek ilaçla yönetilebilir. En çok kullanılan tedavi yöntemleri aşağıdaki gibidir:
- Kortikosteroid burun spreyi (Solunum yollarındaki iltihabın giderilmesinde kullanılır.)
- Dekonjestan sprey (Burun tıkanıklıklarının giderilmesinde kullanılır.)
- Antihistaminik (Vücutta histamin adı verilen maddenin salınımını engelleyerek iltihaplanmaların önlenmesinde kullanılır.)
- Alerjiye duyarsızlaştıran aşılar
Kedi Alerjisi Karşı Aşı Var Mıdır?
Kedi alerjisine karşı literatürde immünoterapi olarak geçen vücudu alerji etkenine karşı tepkesiz bırakıp duyarsızlaştıran aşılar da uygulanabiliyor. Kedi alerjisine karşı aşılar genellikle birden fazla dozdan oluşun ve düzenli takip gerektirir.
Kedi Alerjisi Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Kedi alerjisi tedavi edilmezse yaşanılan belirtilerin yoğunlaşması sonrasında mevcut tablonun kötüleşmesiyle devam edecektir. Bu durumda aşağıdaki durumlar yaşanabilir:
- Yorgunluk
- Geniz akıntısı
- Kuru öksürük
- Akciğere yerleşmesi durumunda nefes almakta güçlük
- Astım kriz
- Hırıltılı solunum
Tedavi edilmeyen ya da tedaviye cevap vermeyen enfeksiyon tabanlı belirtilerin ilerlemesi enfeksiyonun odak noktadan ziyade ilerleyerek tüm vücuda yayılması ve hayati tehlike taşıyabilecek durumları yaşanmasına yol açabilir. İlerlemesi en tehlikeli belirti ise akciğer odaklı nefes almada güçlük yaşanması olacaktır.
Kedi Alerjisi Tedavisinde Doğal Yöntemler Nelerdir?
Kedi alerjisi tedavisinde doğal yöntemlerden faydalanmak da mümkün olabiliyor. Doğadan alınacak destekler aşağıdaki gibidir:
- Isırgan otu çayı (Oral kullanım)
- Çuha çiçeği yağı (Harici kullanım)
Doğal tedaviler tek başına yeterli olmayabilir. Alerji tablosu kritikleşmeye başladığında acilen bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Kedi Alerjisinden Korunma Yöntemleri Nelerdir?
Kedi alerjisinden korunmak için alınabilecek en büyük önlem kedilerden uzak durmaktır. Bunun yanında kedi sahibi olanlarla da çok yakın etkileşimde olmamak da işe yarayacaktır.
Kedi alerjisi her zaman olmasa da dikkate edilmediği taktirde tehlikeli bir hal alabilir.
Kedi alerjisi olanlar da bazı önlemleri alarak ve uygun şartları yaratarak kedi besleyebilirler.
Alerjik astım olanların kedi beslememeli önerilir ancak mecburi bir durum varsa kedi alerjisi aşıları yaptırılmalı ve astıma yol açan hayvan epitellerini mümkün olduğu kadar uzaklaştırmak ya da onlardan sakınmak gerekecektir.